TÌM VINH DANH TRONG THIÊN CHÚA
(Xh 32:7-14; Ga 5:31-47)
Lm. An-tôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
Khi một người mình yêu thương có nhiều lỗi phạm với mình, chúng ta sẽ có thái độ thế nào? Chắc chắn chúng ta sẽ rất buồn và giận. Đây cũng là thái độ của Thiên khi dân Israel tôn thờ ngẫu tượng mà chúng ta thấy trong bài đọc 1 hôm nay. Chúng ta có thể chia bài đọc 1 ra làm hai phần: phần đầu (Xh 32:7-10) là phản ứng của Thiên Chúa trước sự bất trung của dân Israel, và phần hai (Xh 32:11-13) nói đến việc Môsê cố làm nguôi lòng Thiên Chúa. Bài đọc 1 kết với việc Chúa Giêsu nghe lời chuyển cầu của Môsê và không giáng phạt dân (x. Xh 32:14).
Sự bất trung của dân Israel bắt đầu với việc “vội quên” những điều Thiên Chúa đã làm cho họ. Chính sự mau quên đã làm cho họ vội đi ra ngoài con đường Thiên Chúa truyền cho họ phải đi: “Chúng đã đúc một con bê, rồi sụp xuống lạy nó, tế nó và nói: ‘Hỡi Ít-ra-en, đây là thần của ngươi đã đưa ngươi lên từ đất Ai cập’” (Xh 32:8). Chúng ta cũng thế, chúng ta rất mau quên những ơn lành Chúa ban cho chúng ta, nhất là khi chúng ta gặp khó khăn và thử thách. Mau quên những việc tốt người khác làm cho mình đồng nghĩa với việc vô ơn hay là không biết ơn. Biết ơn là “thái độ yêu thương và cảm mến” của một người dành cho người làm một việc gì đó cho mình. Như vậy, vô ơn đồng nghĩa với việc không có tình thương và lòng cảm mến. Và khi không có tình thương và lòng cảm mến, thì việc “bỏ để theo người khác [chúa khác]” là chuyện hiển nhiên. Điều này nhắc nhở chúng ta phải luôn tỏ lòng biết ơn với Thiên Chúa và với nhau, vì đó là chìa khoá mang laị hạnh phúc và giúp chúng ta lớn lên trong tình yêu dành cho Chúa và người khác.
Điểm thứ hai chúng ta suy gẫm trong bài đọc 1 là thái độ của Môsê. Một cách cụ thể, nếu chúng ta ở trong trường hợp của Môsê, chúng ta sẽ phản ứng như thế nào khi Thiên Chúa nói những lời này: Bây giờ cứ để mặc Ta, cứ để cơn thịnh nộ của Ta bừng lên phạt chúng, và Ta sẽ tiêu diệt chúng. Nhưng Ta sẽ làm cho ngươi thành một dân lớn” (Xh 32:10). Nói cách khác, thái độ của chúng ta sẽ vui hay buồn khi Thiên Chúa sẽ phạt và tiêu diệt những kẻ thù của chúng ta là những người làm chúng ta đau khổ, và sẽ làm cho chúng ta trở thành một dân lớn (x. Xh 32:10)? Trước cơn thịnh nộ của Thiên Chúa, Môsê đã chuyển cầu cho dân: “Ông Môsê cố làm cho nét mặt Đức Chúa, Thiên Chúa của ông, dịu lại” (Xh 32:11). Ông thuyết phục Thiên Chúa bằng cách kể lại những kỳ công Thiên Chúa đã thực hiện để đưa dân Israel ra khỏi cảnh nô lệ. Nói cách khác, ông nhắc lại tình yêu vô biên Thiên Chúa dành cho dân. Ông Môsê đã thuyết phục được Thiên Chúa. Thiên Chúa dễ thuyết phục vậy sao? Chỉ một vài lời “ngon ngọt” là Ngài đã bị thuyết phục? Thiên Chúa bị thuyết phục không phải vì những lời “ngon ngọt” của Môsê, nhưng vì Ngài trung thành với lời hứa của Ngài cho Ápraham và con cháu của ông. Chúng ta nhận ra điều này trong lời cầu xin của Môsê: “Xin Ngài nhớ đến các tôi tớ Ngài là Ápraham, Ixaác và Israel; Ngài đã lấy chính danh Ngài mà thề với các vị ấy rằng: Ta sẽ làm cho dòng dõi các ngươi đông đúc như sao trên trời, và sẽ ban cho dòng dõi các ngươi tất cả miền đất ấy, là miền đất Ta đã hứa; chúng sẽ được thừa hưởng miền đất ấy đến muôn đời” (Xh 32:13). Chúa luôn trung thành với lời hứa của mình. Còn chúng ta thì sao?
Lời Chúa trong bài đọc 1 mời gọi chúng ta học ở Môsê sự bao dung và yêu thương dành cho những người đã làm Thiên Chúa và chính ông phải buồn lòng. Ông đã cầu xin Thiên Chúa cho dân. Chúng ta cũng tập để cầu nguyện và chuyển cầu cho những người làm chúng ta đau khổ và phiền lòng.
Chúa Giêsu tiếp tục nói về mồi tương quan của mình với Chúa Cha (Thiên Chúa của Israel) trong bài Tin Mừng hôm nay. Tuy nhiên, Chúa Giêsu khẳng định rằng: “Nếu tôi làm chứng về chính mình, thì lời chứng của tôi không thật” (Ga 5:31). Vì vậy, Ngài nêu ra những nhân vật khác để làm chứng về mối tương quan giữa Ngài với Chúa Cha: (1) Chúa Cha là Đấng làm chứng cho Ngài: “Chúa Cha, Đấng đã sai tôi, chính Người cũng đã làm chứng cho tôi. Các ông đã không bao giờ nghe tiếng Người, cũng chẳng bao giờ thấy tôn nhan Người” (Ga 5:37) và “lời Người làm chứng về tôi là lời chứng thật” (Ga 5:32); (2) Gioan Tẩy Giả: “Chính các ông đã cử người đến gặp ông Gioan, và ông ấy đã làm chứng cho sự thật” (Ga 5:33); (3) những công việc của Ngài: “Nhưng phần tôi, tôi có một lời chứng lớn hơn lời chứng của ông Gioan:đó là những việc Chúa Cha đã giao cho tôi để tôi hoàn thành; chính những việc tôi làm đó làm chứng cho tôi rằng Chúa Cha đã sai tôi” (Ga 5:36); (4) Kinh Thánh: “Các ông nghiên cứu Kinh Thánh, vì nghĩ rằng trong đó các ông sẽ tìm được sự sống đời đời. Mà chính Kinh Thánh lại làm chứng về tôi” (Ga 5:39). Chúng ta thấy những lời chứng thật hoàn hảo: Thiên Chúa, con người, công việc của chính mình và Kinh Thánh [những gì được ghi chép lại]. Tuy nhiên, bên cạnh nêu ra những nhân chứng làm chứng cho Ngài, Chúa Giêsu khuyến cáo chúng ta hai điều: (1) đừng dựa vào lời chứng của phàm nhân (x. Ga 5: 34), và (2) nguyên nhân khiến chúng ta không nghe tiếng Chúa và không thấy tôn nhan Ngài vì chúng ta không tin và không để cho lời Chúa Giêsu ở mãi trong lòng chúng ta (x. Ga 5:37-38).
Một trong những hình ảnh tương phản mà Thánh Gioan sử dụng trong Tin Mừng của Ngài là tin-không tin. Chúa Giêsu không dựa vào lời chứng của con người vì Ngài không cần người đời tôn vinh. Chúa Giêsu nêu ra lý do tại sao chúng ta đi tìm sự tôn vinh từ người đời mà không tìm sự tôn vinh từ Thiên Chúa: đó là vì chúng ta không có lòng mến dành cho Thiên Chúa (x. Ga 5:41-42). Những lời sau đây làm chúng ta đáng suy gẫm: “Tôi đã đến nhân danh Cha tôi, nhưng các ông không đón nhận. Nếu có ai khác nhân danh mình mà đến, thì các ông lại đón nhận. Các ông tôn vinh lẫn nhau và không tìm kiếm vinh quang phát xuất từ Thiên Chúa duy nhất, thì làm sao các ông có thể tin được?” (Ga 5:43-44). Chúng ta thường đi tìm tôn vinh từ người đời và tôn vinh lẫn nhau. Chúng ta không đi tìm vinh quang phát xuất từ Thiên Chúa. Điều đó có nghĩa là chúng ta đã không tin vào Chúa Giêsu. Hãy tìm vinh quang từ Thiên Chúa, vì vinh quang từ con người rất giới hạn và chóng tàn.
Cuối cùng, Chúa Giêsu khuyến cáo chúng ta rằng: những gì chúng ta cậy dựa vào sẽ là thứ tố cáo chúng ta trong Ngày sau hết. Chúa Giêsu không phải là Người tố cáo chúng ta, nhưng chính là những gì chúng ta đã dựa vào trong cuộc sống này. Người Do Thái cậy dựa và tự hào về Môsê, người chuyển cầu cho họ trong bài đọc 1 sẽ là người tố cáo họ: “Các ông đừng tưởng là tôi sẽ tố cáo các ông với Chúa Cha. Kẻ tố cáo các ông chính là ông Môsê, người mà các ông tin cậy. Vì nếu các ông tin ông Môsê, thì hẳn các ông cũng tin tôi, bởi lẽ ông ấy đã viết về tôi. Nhưng nếu điều ông ấy viết mà các ông không tin, thì làm sao tin được lời tôi nói?” (Ga 5:45-47). Chúa Giêsu muốn chúng ta cậy dựa vào Ngài, vì Ngài không bao giờ tố cáo những ai cậy dựa vào Ngài. Ngài luôn yêu thương họ và xin Chúa Cha ban cho họ những ơn họ cần để sống đẹp lòng Chúa Cha.
