SỐNG HIỆP NHẤT ĐỂ LÀM CHỨNG CHO TÌNH YÊU THIÊN CHÚA
(Cv 22:30; 23:6-11; Ga 17:20-26)
Lm. An-tôn Nguyễn Ngọc Dũng, SDB
Chúa Giêsu đã khẳng định rằng: “Tôi tớ không lớn hơn chủ nhà. Nếu họ đã bắt bớ Thầy, họ cũng sẽ bắt bớ anh em. Nếu họ đã tuân giữ lời Thầy, họ cũng sẽ tuân giữ lời anh em. Nhưng họ sẽ làm tất cả những điều ấy chống lại anh em, vì anh em mang danh Thầy, bởi họ không biết Đấng đã sai Thầy” (Ga 15:20-21). Điều này áp dụng cho cuộc đời rao giảng của Thánh Phaolô, được tường thuật trong bài đọc 1 hôm nay. Tuy nhiên, chính trong sự bắt bớ và chống đối mà Thánh Phaolô phải đối diện, thánh ý của Thiên Chúa trên cuộc đời của ngài được tỏ hiện, đó là: “Hãy vững lòng! Con đã long trọng làm chứng cho Thầy ở Giêrusalem thế nào, thì con cũng phải làm chứng như vậy tại Rôma nữa” (Cv 23:11). Chi tiết này giúp chúng ta có thái độ tin tưởng và an vui trong đau khổ và chống đối khi chúng ta làm chứng cho Chúa Giêsu. Khi nhận ra rằng, thánh ý Thiên Chúa được thể hiện qua những biến cố mà chúng ta “không thích” hoặc “không ước muốn,” chúng ta sẽ bình thản trước những trái ý của cuộc sống. Nhưng khi gặp đau khổ và đối diện với trái ý phật lòng mà chúng ta không cố gắng tìm thánh ý Thiên Chúa trong những biến cố như thế, chúng ta sẽ làm cho cuộc sống của mình và của người khác trở nên nặng nề và nhiều nước mắt.
Một điểm khác trong bài đọc 1 hôm nay được xem như tiền đề nói lên sự cần thiết của việc cầu nguyện cho sự hiệp nhất mà Chúa Giêsu thực hiện trong bài Tin Mừng hôm nay, đó là sự chia rẽ giữa những người thuộc phái Xađốc và những người thuộc phái Pharisêu (x. Cv 23:6-10). Họ bị chia rẽ vì “hy vọng rằng kẻ chết sẽ sống lại” (Cv 23:6). Cùng một sự kiện, nhưng “người Xađốc chủ trương rằng chẳng có sự sống lại, chẳng có thiên sứ hay quỷ thần; còn người Pharisêu thì lại tin là có” (Cv 23:8). Kết quả là “người ta la lối om sòm” (Cv 23:9). Điều này cũng hay xảy ra trong cuộc sống đời thường. Nhiều khi chúng ta cũng “la lối om sòm” và thoá mạ người khác vì họ không nhìn vấn đề như mình đã nhìn, vì quan điểm của họ khác với quan điểm của mình. Nhiều khi chúng ta không đón nhận sự khác biệt trong suy nghĩ và lập trường của người khác vì chúng ta không có thái độ cởi mở. Chúng ta đóng kín con tim của chúng ta trong cái nhìn giới hạn và quen thuộc của mình. Sự không cởi mở này là nguyên nhân dẫn đến chia rẽ. Đây chính là điều làm cho việc loan báo Tin Mừng của chúng ta không sinh hoa trái. Vì vậy, Chúa Giêsu đã cầu nguyện để chúng ta được nên một, vì chỉ khi chúng ta nên một trong Ngài, thế gian mới biết được Chúa Cha đã sai Ngài [và sai chúng ta].
Lời cầu nguyện “nên một” (Ga 17,11) của Chúa được giới thiệu trong bài Tin Mừng hôm nay được mở rộng ra với những người nhờ các môn đệ mà tin vào Ngài. Những người đó chính là chúng ta. Thật vậy, trong câu 20, Chúa Giêsu bất ngờ nhìn rộng ra nhóm môn đệ thân tín của mình [nhóm Mười Hai]. Ngài nhìn đến những người được xem là hoa trái việc làm chứng của các mộc đệ. Trong những lời cầu nguyện của Chúa Giêsu được trích trong bài Tin Mừng hôm nay, chúng ta nhận ra hai bình diện diễn tả sự hiệp nhất. Bình diện chiều dọc đặt sự hiệp nhất trong tương quan giữa Chúa Giêsu và Thiên Chúa [Chúa Cha]. Bình diện chiều ngang được tìm thấy trong giới răn yêu thương giữa các môn đệ; cũng là lối diễn tả sự hiệp nhất giữa Chúa Giêsu và Chúa Cha (x. Ga 13:34-35; 15:12,17). Chúng ta không được xem hai nguồn hiệp nhất này [(1) tương quan giữa Chúa Giêsu và Chúa Cha và (2) giới răn yêu thương] là một diễn tả về sự liên đới giữa con người với nhau hoặc là sự ra đời của cơ cấu một tổ chức, bởi vì đối với Thánh Gioan, cả hai nguồn này được cắm rễ trong sự mạc khải về Chúa Cha, trong Đức Kitô. Hơn nữa, sự “nên một” mà Chúa Giêsu cầu xin Chúa Cha không phải là một kinh nghiệm cá nhân của cộng đoàn những người tin, bởi vì nó đặt ra những vấn nạn cho thế gian cùng cách thức mà sự nên một giữa Chúa Giêsu với Chúa Cha đã đặt ra liên quan đến ơn cứu độ hoặc xét xử (câu 21 và 23). Sự “nên một” không nhằm mục đích thách đố thế gian về một vài thay đổi mang tính cộng đoàn, nhưng về sự diễn tả mối tương quan giữa Chúa Giêsu và Chúa Cha.”
Chúng ta có thể chia lời cầu nguyện của Chúa Giêsu hôm nay làm hai phần: phần 1 (Ga 17:20-23) trình bày cho chúng ta về sự “nên một” không chỉ của các môn đệ, “nhưng còn cho những ai nhờ lời họ mà tin”; và phần 2 (Ga 17:24-26) sự khẳng định rằng chỉ một mình Chúa Giêsu là Đấng đưa các môn đệ và những người nhờ họ mà tin vào trong cộng đoàn của Thiên Chúa. Chúng ta cùng nhau phân tích chi tiết hơn hai phần này.
Chúng ta thật hạnh phúc khi được Chúa Giêsu “nghĩ đến” và cầu nguyện cho chúng ta. Ngài cầu nguyện gì cho chúng ta? Ngài cầu nguyện cho chúng ta “nên một”: “Lạy Cha, Con không chỉ cầu nguyện cho những người này, nhưng còn cho những ai nhờ lời họ mà tin vào con, để tất cả nên một, như Cha ở trong con và con ở trong Cha để họ cũng ở trong chúng ta” (Ga 17:20-21) Kết quả sự nên một của chúng ta không nhằm mục đích là để làm nhiều việc, nhưng là để “thế gian sẽ tin rằng Cha đã sai con” (Ga 17:20) Như vậy, sự nên một của chúng ta có mục đích tối hậu là mạc khải về Chúa Cha, mạc khải về sự hiệp nhất giữa Chúa Giêsu và Chúa Cha. Hơn nữa, sự nên một của chúng ta không phải chỉ là nỗ lực của mình, nhưng là một ân ban của Chúa Giêsu: “Phần con, con đã ban cho họ vinh quang mà Cha đã ban cho con, để họ được nên một như chúng ta là một: Con ở trong họ và Cha ở trong con, để họ được hoàn toàn nên một; như vậy, thế gian sẽ nhận biết là chính Cha đã sai con và đã yêu thương họ như đã yêu thương con” (Ga 17:22-23). Sự nên một của chúng ta đến từ việc mỗi người chúng ta đón nhận vinh quang mà Chúa Giêsu ban. Vinh quang đó chính là tình yêu mà Chúa Cha đã yêu mến Ngài. Chính trong tình yêu đó chúng ta “hoàn toàn” nên một, và cũng trong tình yêu đó mà thế gian nhận ra Chúa Cha đã sai Chúa Giêsu và Chúa Cha đã yêu thương họ như đã yêu thương Chúa Giêsu.
Trong phần 2 của lời cầu nguyện, Chúa Giêsu chỉ ra cho chúng ta thấy chỉ mình Ngài là Đấng làm cho các môn đệ cảm nghiệm được tình yêu và sự hiệp nhất giữa Ngài với Chúa Cha. Một điều thật cảm động đó là Ngài xin Chúa Cha để Ngài ở đâu thì các môn đệ và chúng ta cũng ở đó với Ngài. Nơi Ngài ở chính là cung lòng của Chúa Cha. Như vậy, Chúa Giêsu luôn cầu nguyện và mong ước chúng ta luôn ở trong cung lòng và tình yêu của Chúa Cha, vì chỉ có như thế chúng ta mới chiêm ngưỡng được vinh quang của Chúa Giêsu, cảm nếm được tình yêu của Chúa Cha dành cho Chúa Giêsu và cho chúng ta (x. Ga 17:24), biết được Chúa Cha là Đấng đã sai Chúa Giêsu (Ga 17:25). Lời cầu nguyện của Chúa Giêsu được trích trong Tin Mừng hôm nay kết với một tâm tình thật thương mến: “Con đã cho họ biết danh Cha, và sẽ còn cho họ biết nữa, để tình Cha đã yêu thương con, ở trong họ, và con cũng ở trong họ nữa” (Ga 17:26). Chúa Giêsu ao ước tình yêu tuyệt đối của Chúa Cha ở trong chúng ta, đồng thời Ngài cũng ở trong chúng ta nữa. Chúng ta có làm cho ước muốn của Chúa Giêsu thành hiện thực trong cuộc đời của chúng ta không? Hãy mở lòng để tình yêu của Chúa Cha chiếm lấy chúng ta. Chỉ khi được tình yêu của Chúa Cha chiếm lấy, chúng ta sẽ nhận ra rằng chúng ta đã trở nên một với Chúa Giêsu.
