Tóm tắt “Hoa thiêng năm 2021”

NIỀM HY VỌNG THÔI THÚC CHÚNG TA

“NÀY ĐÂY, TA ĐỔI MỚI MỌI SỰ.” (Kh 21, 5)

Dẫn nhập

Như thường lệ hàng năm, trong những tuần này Cha đang gởi đến tất cả các tỉnh dòng trong Tu hội Salesien, các nhóm của gia đình Salesien chủ đề đã được chọn cho hoa thiêng năm nay. Cha rất vui vì tuy vẫn còn 5 tháng nữa mới kết thúc năm nhưng chia sẻ này được đến sớm đế phục vụ cho yêu cầu của kế hoạch giáo dục và mục vụ của năm mới cần phải có.

Lần này, những gợi ý mà Cha đưa ra rõ ràng không phải là bình luận về hoa thiêng, mà chỉ đơn thuần là những ý tưởng xuyên suốt, những ý tưởng mà Cha cho là thiết yếu nếu chúng ta hiểu sự phát triển của những suy tư và những hướng dẫn mục vụ cụ thể sẽ được triển khai từ đó.

1. Bối cảnh toàn cầu thách thức chúng ta và chúng ta không thể dửng dưng

Khi nghĩ về một thông điệp có sức nối kết chúng ta như là một gia đình trong năm 2021, không thể không nói đến một thực tế mà cả thể giới, mọi quốc gia đã bị phong tỏa nếu không nói là tê liệt (thực tế thì rất nhiều). Du lịch bị đóng cửa, không có khả năng giữ các cuộc hẹn ở mức độ cấp thế giới và quốc tế. “Ngôi làng toàn cầu” sẽ hiện hữu trở lại và trong một thời gian chắc chắn nó sẽ vẫn là tập hợp của nhiều “ngôi làng” có liên quan đến nhau nhưng còn ngờ vực. Những bức tường đã sụp đổ, nhưng để “tự bảo vệ” những biên giới cần nhiều nỗ lực.

Đối diện với tình huống này, chúng ta có thể lặp lại hàng ngàn thông điệp nói rằng chúng ta sẽ vượt qua nó, chúng ta cần tin tưởng vào bản thân, chúng ta mạnh mẽ, trong mỗi trường hợp, lòng tự hào dân tộc đã vượt qua những tình huống tồi tệ, v.v. Nhiều thông điệp trong số đó cũng là cách tư duy, diễn giải các sự kiện hiện tại, giống như tuyên bố của “Promete” được mô tả trong thần thoại Hy Lạp nổi tiếng. Ông là người duy nhất có khả năng để xây dựng lại chính mình, tái tạo lại bản thân, rút ra sức mạnh từ điểm yếu của chính họ để vượt qua nghịch cảnh. Đây thật là một suy nghĩ của dân ngoại. Nhiều thông điệp trong số này không liên quan gì đến ý nghĩa của cuộc sống, của mỗi cuộc đời, rất ít liên quan đến Thiên Chúa và cuộc hành trình mà chúng ta đã trải qua trong thời điểm lịch sử này.

Tuy nhiên, đây không phải là một cái nhìn, cũng không phải là một thông điệp chúng ta muốn chuyển trao đến nhiều nơi trong gia đình Salesien.

Vậy thì, thông điệp của chúng ta nhấn mạnh và khẳng định rằng để đối diện với thực tế khó khăn và đau thương cùng với những hậu quả nặng nề của nó, chúng ta tiếp tục diễn tả điều chắc chắn về niềm hy vọng thôi thúc chúng ta: bởi vì Thiên Chúa trong Thánh Thần của Ngài tiếp tục làm cho “mọi sự nên mới mẻ”.

Đức Thánh Cha Phanxico mời gọi thế giới hãy để mình bị nhiễm bởi những kháng thế cần thiết là sự công bằng, bác ái và tình liên đới”[1] để tái thiết sau khi đại dịch kết thúc.

Chúng ta không thể phủ nhận bao nhiêu đau thương mà thế giới đang đối diện trong lúc này. Chúng ta không thờ ơ trước hàng triệu người nghèo đã bị nhiễm và bị tước mất quyền sống. Nếu chúng ta được mời gọi để giữ khoảng cách an toàn, chúng ta có thể hình dung bao nhiêu người chen chúc trong các khu ổ chuột, bên cạnh những đống rác có thể thực thi sự giãn cách xã hội? Tình trạng mất việc làm đang ảnh hướng đến hàng triệu gia đình…; tang tóc không thể diễn ra để hàng triệu con tim đau khổ, ảnh hưởng của tình trạng nghèo đói không tránh khỏi, làm mất định hướng, tê liệt, và đe dọa vùi chôn mọi hy vọng.

2. Don Bosco không xa với những thực trạng này bởi vì chính ngài đã từng trải qua

Chúng ta nói đến Cha Bosco bởi vì chính cuộc đời ngài đã phải đối diện với sự khắc nghiệt của nhiều hoàn cảnh, nhiều bi kịch và đau thương. Ngài là thầy dạy để chỉ ra cho chúng ta con đường của niềm tin và hy vọng, nó không chỉ khơi sáng mà còn cho chúng ta sức mạnh cần thiết để thay đổi nghịch cảnh, bất lợi hay ít ra giảm thiểu chúng đến mức thấp nhất. Cha chúng ta nổi bật về tính bền bỉ phi thường và cái nhìn thực tế sâu sắc và đặc biệt của ngài trên các vấn đề. Ngài có cái nhìn xa hơn trước thực tại của nó. Bệnh dịch tả đã xảy ra tại quê hương cũng tương tự như mọi quốc gia chúng ta đang sống. Là một nhà giáo dục và là mục tử, ngài đối diện với hoàn cảnh cùng với các học sinh của ngài. Trong khi người ta lo cho bản thân mình và nhu cầu riêng của họ, Cha Bosco và các học sinh cũng như những người khác bận rộn để giúp nhau vượt qua bi kịch. Chúng ta có thể nói rằng, chính ánh nhìn của niềm tin và hy vọng là điều mà ngài đã thể hiện trong suốt cuộc đời: khi ngài rời bỏ Mẹ và gia đình để đến sống như một người “ hầu bàn” tại quán cà phê “ Pianta” để có thể học ở Chieri, đối diện với cô đơn và khó khăn; thậm chí khóc và chịu đựng bởi ngài lo cho nguyện xá và các học sinh không có chỗ trú ngụ vào các buổi chiều cho đến khi ngài gặp Giuseppe Pinardi… tất cả điều này xác quyết rằng Cha Bosco đã được thúc đẩy bởi niềm hy vọng.

3. Chuyển động của Thần khí có thể “làm cho mọi sự đổi mới” ( Kh 21,5)

Đức tin Kito giáo tiếp tục chỉ cho chúng ta, Thiên Chúa ngang qua Thánh thần đồng hành cùng lịch sử nhân loại, ngay cả trong những hoàn cảnh bất lợi và nghịch cảnh nhất. Một vị Thiên Chúa công thẳng nhưng có lòng thương xót, theo như diễn tả ý nghĩa của thánh Bernardi của Chiaravalle: “Thiên Chúa không đau khổ nhưng ngài không thiếu lòng thương xót”[2]. Thiên Chúa không bao giờ bỏ rơi dân ngài trong lịch sử cứu độ, ngài luôn luôn ở với họ, nhất là khi đau khổ trở nên quá sức chịu đựng: “Này ta sắp làm một việc mới, việc đó manh nha rồi, các ngươi không nhận thấy hay sao?” (Is 43, 19)[3]

Lúc này và trong hoàn cảnh này thật thuận lợi để:

Ý thức sự đau đớn của bao nhiêu con người
Chú tâm đến những bệnh dịch âm thầm và liên tục như là đói khổ của người nghèo, đồng lõa trong chiến tranh, lối sống làm giàu số ít nhưng bần cùng hóa hàng triệu người.
Chất vấn bản thân liệu rằng chúng ta có thể sống một lối sống đơn sơ và giản dị.
Lưu tâm cách nghiêm túc đến thế giới, toàn vũ trụ đang chịu đựng và đau bệnh trong khi con người tiếp tục làm ngơ trước các dấu chỉ.
Nhận ra tầm quan trọng là “toàn thể gia đình nhân loại cùng nhau tìm kiếm sự phát triển toàn diện và bền vững.”[4]

4. Sự cắt nghĩa mang tính Salesien cho thực tại

Nhiều cách giải thích được đưa ra về thời điểm lịch sử này, thời điểm mà họ nói xảy ra hàng trăm năm một lần, với những khủng hoảng ghê gớm và ảnh hưởng toàn nhân loại vì lý do này hay lý do khác. Ngay cả những cuộc chiến tranh đẫm máu nhất cũng không mang tính toàn cầu như hoàn cảnh mà chúng ta đang trải qua. Trong mọi trường hợp, chúng ta có thể làm được gì? Chúng ta có thể đóng góp gì với tư cách gia đình Salesien? Chúng ta cảm thấy mình có thể cống hiến những giá trị nào của Phúc âm? Những giá trị Tin mừng nào được đọc trong nhãn quan Salesien để trao ban? Chúng ta làm thế nào với tư cách là những nhà giáo dục, có thể đưa ra một nền “giáo dục để hy vọng” thay thế?

4.1 Các tiến trình thay thế cho nền văn hóa thống trị. Thay đổi giá trị và quan điểm:

Từ khép kín đến cởi mở
Từ chủ nghĩa cá nhân đến tình liên đới
Từ cô lập đến cuộc gặp gỡ chân thành
Từ chia rẽ đến hiệp nhất và hiệp thông
Từ chủ nghĩa bi quan đến hy vọng
Từ trống rỗng và thiếu ý nghĩa đến siêu việt

4.2 Thiên Chúa nói với chúng ta ngang qua nhiều người biết cách sống với niềm hy vọng:

Trong những hoàn cảnh khắc nghiệt, Thiên Chúa tiếp tục nói với chúng ta qua trái tim của những người nhìn thấy và đáp trả cách khác biệt.
Sự thánh thiện Salesien trong gia đình chúng ta giàu những mẫu gương của những người biết sống và được thôi thúc bởi niềm hy vọng (chân phước Stephan Sandor và Madeleine Morano…)

4.3 Chúng ta không thể tự cứu mình, không ai được cứu đơn lẻ.

Ý nghĩa mà cha đang cố gắng nói được trích từ lời của Đức thánh Cha Phanxico: “Nếu có một điều chúng ta học được trong thời đại này, đó là không một ai tự cứu được mình. Các biên giới sụp đổ, những bức tường đổ nát, và tất cả các diễn ngôn theo chủ nghĩa chính thống tan biến trước một sự hiện diện gần như không thể nhận thấy, biểu hiện sự mong manh của sự hiện hữu … Chính hơi thở của Thánh Linh mở ra các chân trời, đánh thức sự sáng tạo và đổi mới chúng ta trong tình huynh đệ để làm cho chúng ta hiện hữu (hoặc để chúng ta nói: ‘Này con đây’) Trước nhiệm vụ to lớn và bất khả thi đang chờ chúng ta. Điều cấp thiết là biết phân định và cảm nhận được nhịp đập của Thánh Linh để cùng với những người khác thúc đẩy những năng động lực có thể làm chứng và khơi dậy sự sống mới mà Chúa muốn tạo ra vào thời điểm lịch sử này. ”[5]

4.4 Là một gia đình Salesien, chúng ta đã cố gắng để đưa ra câu trả lời vào thời điểm khẩn cấp này như một dấu chỉ của lòng bác ái và hy vọng, và hôm nay chúng ta phải là người thay thế:

Đồng hành với người trẻ trong hành trình sống, mở ra cho họ những chân trời khác, những góc nhìn mới.
Học cách sống “bên lề” trong một xã hội “vô hạn”. Giúp những người trẻ và người lớn khám phá “tính bình thường của cuộc sống” trong sự giản đơn, chân thực, tỉnh táo và sâu sắc.
Để bản thân bị chất vấn bởi nhiều tiếng nói của niềm hy vọng đến từ người trẻ trong những giai đoạn khó khăn: phong trào sinh thái, sự liên đới của họ với người khó khăn.

5. Những không gian chúng ta học và sống niềm hy vọng

5.1 Đức tin và niềm hy vọng song hành. Chúng ta hãy đề xuất đức tin như một con đường đích thực bởi vì “ một thế giới không có Thiên Chúa là một thế giới không có niềm hy vọng” ( x. Ep 2,12)

5.2 Cầu nguyện là trường học của niềm hy vọng và cuộc gặp gỡ cá nhân với tình yêu của Chúa Giesu Kitô đấng cứu độ chúng ta.

5.3 Hành động, nỗ lực trong đời sống hàng ngày được ban như là cuối cùng, khi con người được đụng chạm họ sẽ hành động để thay đổi hoàn cảnh, và trong sâu thẳm luôn có niềm hy vọng được gìn giữ. “ mỗi hành động nghiêm túc và ngay thẳng của con người là niềm hy vọng trong hành động,”[6]

5.4 Đau khổ và phiền muộn trong cuộc sống mỗi người là ngưỡng cửa cần thiết để mở ra niềm hy vọng.

Trong nhiều nền văn hóa, người ta cố gắng bằng mọi cách để che giấu hoặc im lặng trước đau khổ và sự chết. Tuy nhiên, điều cho phép con người được chữa lành không phải là trốn tránh hoặc che đậy nỗi đau này nhưng để trưởng thành hơn và tìm ra ý nghĩa sống khi không nhìn thấy ngay lập tức hoặc hiển thị cách dễ dàng. Thật vậy, “sự vĩ đại của nhân loại về cơ bản được xác định bởi mối liên hệ của nó với đau khổ và với những ai đang chịu đau khổ.”[7]

5.5 Người nghèo và bị loại trừ là những người ở trung tâm trong ánh nhìn của Thiên Chúa, phải là những người thụ hưởng ưu tiên trong tư cách gia đình Saledieng.

5.6 Trong những cuộc khủng hoảng lớn nhất, rất nhiều thứ biến mất, rất nhiều “điều chắc chắn” chúng ta nghĩ rằng chúng ta có, đời sống có ý nghĩa nhưng thực tế thì không như vậy. Thật thế, những giá trị cao cả của Tin mừng và chân lý vẫn duy trì khi các triết thuyết hay tư tưởng cơ hội hoặc nhất thời thất bại. Các giá trị Tin mừng không tiên tan, không “lay chuyển”, không biến mất. Đó là lý do tại sao với tư cách gia đình Salesien của Cha Bosco, chúng ta không thể từ bỏ việc thể hiện những gì chúng ta tin tưởng, không thể đánh mất căn tính đoàn sủng trong việc đáp trả khi đối diện với bất kỳ tình huống nào.

6. Maria của Nazareth, Mẹ Thiên Chúa, ánh sao hy vọng

Đức Maria, Mẹ của chúng ta, biết rõ ý nghĩa của việc tin tưởng và hy vọng, tín thác vào danh Thiên Chúa.

Lời “xin vâng” của Mẹ với Chúa đã đánh thức mọi hy vọng của nhân loại.

Mẹ đã kinh nghiệm sự bơ vơ và cô đơn ngay lúc Chúa sinh ra; Mẹ giữ trong lòng mình lời tiên báo về nỗi buồn sẽ xuyên thấu tâm hồn. (X. Lc 2:35); Mẹ đã trải qua những khổ đau khi thấy Con mình là “dấu hiệu của sự chống báng”, bị hiểu lầm, bị từ chối.

Mẹ biết những thù nghịch và chối bỏ nhắm vào Con của mình cho đến khi ở lại dưới chân thập tự trên đồi Golgotha, Mẹ hiểu rằng niềm hy vọng sẽ không chết. Đó là lý do tại sao Mẹ ở lại với các môn đệ như một người mẹ – “Hỡi bà, đây là con của bà” (Ga 19:26) – Mẹ của niềm hy vọng.

“Lạy Mẹ rất thánh,

Mẹ của Thiên Chúa, Mẹ của chúng ta,

Xin dạy chúng con tin tưởng, hy vọng và yêu mến như Mẹ,

Xin chỉ cho chúng con con đường đến sự Khôn ngoan,

Mẹ là ngôi sao biển,

Xin soi chiếu và hướng dẫn chúng con trên hành trình chúng con đi.”[8] Amen.

Cha Bề trên Cả

Fr Ángel Fernández Artime, S.D.B.

Bích Trâm, FMA chuyển ngữ

————-

Các tài liệu tham khảo khác

1. Power Point – Nguồn: EAO – Chuyển ngữ : Ánh Dung, FMA